Wolkbreuk Doetinchem en Onweer Steenderen 16 juni '11
Nacht naar Donderdag nadering koufront
In de nacht van woensdag op donderdag was het lange tijd helder waarbij de temperatuur zakte naar een 12 á 13 graden. Later in de nacht kwam er een koufront vanuit het westen Nederland binnen schuiven. Dit ging gepaard met wederom toenemende hogere en middelbare bewolking. In het westen van Nederland was dit koufront aan het einde van de nacht en begin van de ochtend flink actief. Uit een groot regengebied (buiengebied) regende het in de kustprovincies lokaal fors en en vooral lang door. Op veel plaatsen viel meer dan 15 á 20 millimeter aan neerslag. Dit gebied schoof naar het noorden/noordoosten, waardoor het oosten van het land nog lange tijd gespaard bleef. In het oosten wist de zon in de ochtend af en toe door de bewolking te prikken en vormden zich stapelwolken. In de loop van de ochtend kwam de temperatuur dan ook al snel uit op een 20 graden, met later op de ochtend lokaal een enkele regenbui. Aan het einde van de ochtend kreeg het oosten te maken met een tweede buienlijn die vanuit het westen geleidelijk aan dichterbij kroop. Voor het middaguur begon zich aan de zuidelijke uitlopers, boven omgeving Eindhoven het eerste onweer te ontwikkelen. En vanaf het middaguur ging het snel. De koelere lucht die vanuit het westen met het koufront binnen stroomde, kwam boven Gelderland en Limburg in botsing met de al lekker opgewarmde en vochtigere lucht. Dit zorgde rond 11:30 - 12:00 uur voor een explosieve groei van diverse stevige regen- en onweersbuien boven oost Nederland. Wolken schoten met hoog tempo de lucht in en een van de belangrijkste luchtgevechten werd boven Doetinchem uitgevochten.

Onweer met wolkbreuk boven Centrum Doetinchem
Wateroverlast aan de Hareweg in DoetinchemEen paar kilometer ten zuiden van Doetinchem schoten omstreeks 12:00 uur een paar forse stapelwolken de lucht in, aan het oog ontnomen door de vele lagere en vooral middelbare bewolking. Terwijl deze bui in ontwikkeling langzaam koers zette richting het noorden, wist ze pal boven Doetinchem uit te groeien tot een volwassen onweersbui. De eerste ontlading viel mij in het oog om 12:16 uur toen het twee keer nabij begon te flitste met een dubbele donder die erachter volgden. Tegelijkertijd begon het wat te druppelen (zonder echt te regenen) uit een stevig turbulente en uitdossende wolkenbasis. Mijn standpunt was Doetinchem de Huet (Het uiterst zuidwesten van de stad). Op hetzelfde moment kijkende op de webcam in het centrum van de stad en de Vijverberg, bleek het daar al enige tijd fors te regenen. Tijdens de observatie van de lucht werd al snel duidelijk dat de atmosfeer niet met zich liet sollen. Om 12:24 uur werden er richting Doetinchem binnenstad en verder naar het noordoosten forse neerslaggordijnen zichtbaar, waaruit duidelijk te zien was dat het water met bakken tegelijk naar beneden kwam stromen. Boven mij (west van de neerslagkern in O/NO) was de lucht sterk turbulent geworden. Fractus (laaghangende wolkenflarden) werden snel gevormd en zorgden ervoor dat er terplekke een kleine arcus/Whale’s mouth tot ontwikkeling kwam. Al snel bleek dat er een forse wolkbreuk gaande was boven het centrum en noorden van Doetinchem, terwijl het westen en zuidoosten van de stad de dans leken te ontspringen. Het bleef niet beperkt tot regen en dreigende luchten. Vanaf 12:30 uur begon het met regelmaat fors te onweren met helder weerlichten richting noord, noordoost. Ontladingen waren veelal niet zichtbaar en werden vermoedelijk aan het zicht ontnomen door de wolkbreuk boven de stad. Met regelmaat waren er harde metaalachtige rommels hoorbaar. Op de Huet was de lucht inmiddels egaal grijs geworden met enkel nog lichte regen, de ontwikkelende arcus was opgenomen in de bui. Om 12:38 uur kwamen er ook meldingen van activerend onweer uit Doesburg. De eerste cel schoof snel door naar het noorden en nam in activiteit af. Hierachter was aansluitend weer een nieuwe cel ontstaan die over Doetinchem heen schoof. Dit resulteerde in nog meer water, en o.a. plensregens in het zuidwesten van de stad (de Huet). De hoeveelheden leken alleen nog nergens op, om 12:41 uur nog maar een 2 millimeter opgevangen uit de stevige bui op de Huet, terwijl de Vijverberg een 15 mm doorseinde. Het onweer was wat minder actief geworden, het onweerde vooral nog wat hogere in de wolken (IC en CC), in het noordwesten, noorden tot het zenit. Om 13:10 uur werd het weer rustiger in de omgeving. Het onweer was vrijwel niet meer hoorbaar en snel doorgetrokken naar het noordoosten. Het regende nog maar licht en dat zou ook nog even aanhouden tot omstreeks 13:20 uur. Op de Huet kon ik een 7 millimeter aftappen. Doetinchem de Vijverberg kwam uit op een 19 millimeter en in het centrum wist een weeramateur een forse 48 millimeter af te tappen en in het noordoosten van de stad kwam een 43 mm naar beneden. Flinke verschillen op korte afstand dus. Na afloop was de temperatuur flink gezakt en kwam uit op een 15 graden. De wind richting wijzigde van zuid naar west en nam zwak in kracht toe. Leuk detail was dat er om 12:00 uur een onweersneusje zichtbaar was op de barometer van 1 hPa.

De gevolgen waren er ook naar in Doetinchem. Door de wolkbreuk had de brandweer de handen vol ten noorden van de Oude IJssel, in het stadscentrum, noorden en noordoosten van de stad. Diverse wegen kwamen blank te staan alsmede kelders, winkels en bedrijven. Op Twitter kwamen voor 13 uur al de eerste beelden binnen. In de Borneostraat in Doetinchem stond 20 centimeter water. Aan de C. Missetstraat stroomde het water zowel naar binnen via het voordeur als via het dak. Plafondplaten kwamen aldaar door de grote watermassa naar beneden gestort in een fitnesscentrum, restaurant en stomerij. Daarnaast kampte ook het ziekenhuis met wateroverlast, het water liep daar het souterrain binnen. Ook Hanos en het nieuwe belastingkantoor hielen het niet droog en kampten met lekkages. Een parkeergarage in de stad werd gevuld met een laag water, net als een groot parkeerterrein langs de Oude IJssel. Ook rond het treinstation liep de boel blank. In het stadscentrum gingen winkels enige tijd dicht, in diverse winkelstraten kwam het water via de voordeur naar binnen of het volgde een weg via het dak en de muren van panden, naar binnen. Een school in Doetinchem liet kinderen eerder naar huis gaan wegens wateroverlast. En zo kwamen er nog veel meer berichten binnen. In de loop van de middag kon het riool het water weer verwerken en was de meeste wateroverlast snel voorbij.
Beelden Doetinchem (NOS):

- Weerplaza: "Zomers Noodweer"
- MeteoConsult: "Noodweer slaat toe in de Achterhoek"
- Gelderlander.nl: "Hevig noodweer in Doetinchem, plafonds komen naar beneden"
- Gelderlander.nl: "Onderzoek naar Doetinchems riool"
- 112Achterhoek: "Noodweer treft Achterhoek"
- HartvanNL: "Dak ingestort door wolkbreuk"
Middag weer zonnig, gevolgd door nieuwe buien
In de tweede helft van de middag was de buienlijn snel doorgeschoven naar het noordoosten en verliet het de Achterhoek. In de omgeving van Aalten kwamen nog wat windstoten voor, waardoor lokaal een boom omver waaide. De wolkbreuk boete na Doetinchem snel in kracht in. In de middag brak de zon er vervolgens weer door bij wat wolkenvelden en stapelwolken. Het bleef een paar uur droog en rustig in de Achterhoek waarbij de temperatuur weer wist op te lopen naar een 20 graden. In de namiddag was het echter weer gedaan met het droge en vrij zonnige weer. Uit het zuidwesten naderde een tweede buienlijn die boven het zuidwesten van Nederland was ontstaan, en fors doorontwikkelde. Er werd geen onweer op gemeld, maar wel aardig wat neerslag en windvlagen. In Brabant kwam het tot een windstoot van 80 km/h. Om 17:15 uur werd het aan de horizon in het zuidwesten geleidelijk aan duisterder en dreigende. De buienlijn arriveerde snel en zorgde om 17:25 uur voor de eerste lichte regen op de Huet. De bui was verre van fotogeniek en onweer leek er niet op te zitten tot 17:30 uur, toen de eerste klap hoorbaar was op de bui. De kern van de bui schoof net ten westen van Doetinchem langs, maar dat weerhield het er niet van om voor forse stortregens met kortstondige windvlagen te zorgen om 17:32 uur. Het water kwam even met bakken naar beneden. Zo snel als dat de bui opkwam, was het ook weer weg. Om 17:37 uur druppelde het enkel nog wat na. Wel viel er eventjes 5 millimeter in de meter binnen korte tijd. Achter de bui bleef het nog even nadruppelen terwijl de zon voorzichtig weer even door probeerde te breken. Het klaarde ook op, maar de zon kreeg niet echt veel kans meer om zich nog deftig te laten zien.

Onweer Steenderen met een korte Chase
En bleef het daarbij vandaag? Nee, er kwam nog een leuk toetje over net noordwesten van de Achterhoek in de loop van de avond. Dit toetje ontstond even voor 18:00 uur boven Zeeland. Het was een forse bui waarop al snel onweer kwam te zitten en die een hoge ijskap wist te vormen, zonder dat deze ijskap verweerde of flink uitwaaide. De zon verdween al vrij snel achter deze torenhoge ijskap, waarvan het randje al snel Doetinchem wist te naderen. De bui zelf wist het uitzonderlijk lang uit te houden en lag op koers voor Arnhem, Dieren, Doesburg, Zutphen. Doetinchem zou er ditmaal enkel een schampschot van mee krijgen, en dat gebeurde ook om 21:00 uur toen de bui met zijn kern net ten noordwesten van de stad langszij koerste. Te Doetinchem viel enkel wat lichte regen met wat fraaie wolkenluchten die achter de bui mooi werden belicht door de zon. In het noordwesten was wat onweer waarneembaar. Zelf wilde ik de bui van wat dichterbij bekijken en heb ik om 20:25 uur koers gezet naar Steenderen. Onderweg eerst even snel gestopt om 20:40 uur ter hoogte van Achter-Drempt (aan de rijksweg van Doetinchem naar Zutphen) om de stand van zaken te bekijken. Twee forse neerslagkernen waren aan de horizon zichtbaar die zich rap ontwikkelden. Soms kwam het tot weerlicht en een enkele keer was er een CG zichtbaar (ontlading naar de grond), met een fraaie donder. Gezien de lucht en de radar bleek Steenderen nog steeds een goed idee om de bui te onderscheppen. En met succes. Om 20:53 tot 21:25 uur in Steenderen de bui opgewacht en laten passeren. Bij aankomst was de lucht bijzonder fraai en dreigend. Achter een fors neerslaggordijn kleurde het fraai bruin en met regelmaat waren er mooie diepe rommels hoorbaar. De bui met bijbehorend neerslaggordijn naderde vlug over de open weiden waardoor je de bomen op afstand snel zag verdwijnen. Om 20:58 uur begon de stortbui los te barsten waarbij je over de velden een fors en gesloten gordijn van water op je af zag komen, met een aardige bak wind. Mijn positie was dusdanig dat de heftigste slagregens net ten noordwest passeerden, en op een 200 meter voor mij door de akkers vloog. Apart was ook dat zodra de neerslagscherm voor mij langs begon te passeren, de laagstaande zon er direct weer bij kwam, ze keek netjes onder de bui door. Met regelmaat weerlichte het en kwam het tot enkele ontladingen die koers naar de grond zette. Fraaie donders en rommels volgden en bleven over het landschap rollen. Om 21:05 uur schoof de felle neerslagkern door naar het noordoosten, de lucht kleurde mooi donkerbruin en een regenboog begon zich te vertonen. Terwijl het onweer zich verwijderde, werd de regenboog steeds feller waarbij enkele wolk tot wolk ontladingen voor een fraai totaalplaatje zorgden. Uiteindelijk was de bui om 21:30 uur alweer zover doorgetrokken, dat ze alweer ter hoogte van Goor / Enschede hing. Na de bui resten enkel nog wat fraaie stapelwolken en schoof er een enkel licht buitje over de zuidelijke Achterhoek heen. De rust kwam langzaam weer terug in de atmosfeer en de temperatuur had overal een flinke stap naar beneden gemaakt. Om 22 uur was het nog maar 11 tot 13 graden warm. Ik heb de bui nog even gevolgd tot aan Lochem, echter was deze verder niet bij te houden om nog wat fraaie bliksem foto's op te leveren. Wel was de regenboog nog lange tijd zichtbaar.
Filmbeelden onweer Steenderen (Tip kijk op 720p of op 1080p):




















































































Radarbeelden, satelietbeelden en overig kaartmateriaal
Estofex storm forecast. Level 1 boven centraal Europa:


Annimatie van de bliksemdetectie. De eerste aan de linkerzijde is van de wolkbreuk die boven Doetinchem ontstond en daar veel water achter liet. De tweede is van een onweerscel die in de namiddag over de regio schoof (klik voor vergroting).
 

Bliksemannimatie onweersbui boven Steenderen e.o. in de avond (kik voor vergroting):


Een tweetal radaranimaties van de wolkbreuk boven Doetinchem rond het middaguur (linksonder) en een van de onweersbui in de avond boven Steenderen en omgeving (rechtsonder). Voor een grotere en betere weergave klik op de afbeelding:
 

De geregistreerde bliksemontladingen 16 juni door het KNMI bliksemdetectie netwerk. (klik voor vergroting):


Linksonder een satelietopname van vanmorgen 09:45 uur waarop het koufront boven west Nederland zichtbaar is. Rechtsonder een opname van later in de middag om 18:15 uur, het koufront hangt nu boven Duitsland, over Nederland paseerd een tweede buienlijn met lokaal forse regens en een paar klappen onweer. Ten westen van Ierland is net als gisteren nog steeds een fraai lagedrukgebied zichtbaar, waarvan de invloeden tot aan west Europa weten te rijken (klik voor vergroting).
 

Linksonder de KNMI Satrep analyse van 11 uur vanochtend met het koufront boven Nederland en de ontwikking van stevigere buien boven het oosten van het land. Rechtsonder een analyse van 17 uur vanmiddag (klik voor vergroting).