Onweersbuien Achterhoek & Liemers 28 april '11
Algemeen dagverslag:
Vandaag was het eindelijk eens tijd voor het wat serieuzere werk wat regen en onweer betreft. Een dagje met voor ieder wat wils, vooral voor de Achterhoekers onder ons, want hier was het weer nog het meest afwisselend van het hele land. Gisteravond en in de nacht overheerst de bewolking vooral, tussen de wolkenvelden door was er ook af en toe ruimte voor een opklaring. In de avond bleef het meest droog, pas laat op de avond, rond middernacht kwam het tot wat lichte regen. Vanaf omstreeks 23:00 tot 01:00 uur in de nacht spetterde het even licht uit een regengebiedje dat binnen schoof vanuit Duitsland en zich langzaam naar het zuidwesten verplaatste. Vervolgens was het in de nacht weer een tijdje droog en daalde de temperatuur geleidelijk terug naar een 9 á 10 graad. In de tweede helft van de nacht begon het rond 03:00 tot 04:00 uur weer een tijdje licht te regen uit een tweede neerslagzone die vanuit Duitsland de Achterhoek binnen schoof. Na 03:30 uur regende het daaruit even matig (werd er zelfs even wakker van (tja, na lange droogte is het geluid van regen wat onwennig geworden )). Na deze korte nachtelijke regenperiode was het wederom opnieuw een tijdje droog, lokaal brak het wolkendek nog even. In de ochtend steeg de temperatuur vrij snel naar een 13 á 14 graden, maar uiteindelijk werd die stijging weer getemperd door een derde regenzone die vanuit het oosten richting het westen over de Achterhoek heen schoof. Zo regende het ongeveer tussen 10:30 en 11:45 uur licht tot soms matig. Voor het middaguur was werd het gelukkig weer droog. Alhoewel, gelukkig? De natuur kan het water goed gebruiken. Met de nacht en de ochtend was er in de Achterhoek globaal 4 millimeter bij gevallen. In de middag zou daar nog eens 7 millimeter bij komen voor Doetinchem. En terwijl het elders in de Achterhoek/Liemers droog bleef, of tot nog veel meer water kwam (ruim 20mm en meer)! In de middag trok de storing naar het westen/zuidwesten toe weg en braken vanuit het oosten de opklaringen door. De zon ging schijnen en enkele stapelwolken werden gevormd. In de zon warmde de vochtige lucht vrij snel op naar een 18 graden. Boven Duitsland leverde dat het ontstaan van enkele forse stapelwolken op.
Ontstaan van de eerste onweersbuien:
Enkele van die wolken groeiden boven het Roergebied al snel uit tot pittige en kleinschalige onweersbuien. Omstreeks 14 uur was de eerste bui daar geboren. De buien leken in eerste instantie naar het westen te verplaatsen om Limburg binnen te gaan trekken, echter later was op de radarbeelden duidelijk zichtbaar dat de onweersbuien langzaam aan koers aan het zetten waren richting de Achterhoek en Liemers. De ontwikkeling van deze stevige buien was toch wel verrassend waardoor ik zelf onvoorbereid was voor een eventuele Chase. Helaas moest ik wat andere dingen afhandelen, maar ondanks dat heb ik tussendoor toch nog gelegenheid gehad om iets van de situatie mee te pakken.
Eerste onweerscell:
De eerste cel die in de middag ontstond schoof naar het noordwesten en lag rond 15:30 uur net ten zuidoosten van Emmerich en Rees (Duitsland). Op dat moment zat ik in Gaanderen en zag de lucht aan de horizon al wat verkleuren, er hing vrij veel lagere bewolking waardoor er nog niet direct zicht op de bui was. Dat zicht werd pas later beter toen de bewolking rondom de buien grotendeels weg trok. Het eerste gerommel was al vrij snel hoorbaar. Ter hoogte van Doetinchem was het vanaf 16:20 uur soms zwak aan het rommelen op grotere hoogte in het zuidoosten. De bui hing op dat moment ter hoogte van Rees en schoof voorzichtig door richting de Nederlandse grens. De radarbeelden lieten een vrij opvallende “rechtse” trek van de bui, korte tijd zien. Vaak aanduiding dat het om de wat pittigere gevallen gaat. Tussen 16:30 en 17:00 uur was ik onderweg van Doetinchem naar Drempt. In het zuiden was een flinke ijskap zichtbaar die zich uitstrekte tot ver over Doetinchem. In de begrenzing van deze ijskap vormde zich wat mammatus. Dieper naar het zuiden was de lucht grijs met daaronder een bruinige tint. De wind was geheel weggevallen en het was opvallend rustig geworden. Diep naar het zuidoosten waren nog meer wolkentorens zichtbaar die zich snel ontwikkelden, dit zouden later enkele nieuwe onweersbuien worden. Vanuit de ijskap kwam hoog uit het zuiden regelmatig (diep) gerommel, ontladingen waren verder niet zichtbaar. Om 17:00 uur schoof de bui over Emmerich heen s-Heerenberg binnen. Persoonlijk was ik mij op dat moment weer aan het verplaatsen van Drempt richting Doetinchem. Even voor Doetinchem de gelegenheid gezien om de auto in de berm te parkeren en de bui boven het zuiden te observeren. Hier kreeg ik de kans om met smartphone enkele opnamen te maken. Aan de Barlhammerweg de bui even toegekeken van 17:00 tot 17:30 uur. De bui verplaatste zich in die tijd van Emmerich naar Beek en Didam. Vanaf mijn standpunt was het voortdurend (diep) aan het rommelen in het zuiden tot zuidwesten. Een enkele keer viel weerlicht te ontwaren, maar door de flinke neerslagkern waren ontladingskanalen niet zichtbaar. De lucht was richting de kern van de bui behoorlijk bruinig, dit door combinatie van flinke regen, hagel en het zonlicht direct achter de bui. Ook waren forse valstrepen zichtbaar. Uit Emmerich en Didam kwamen meldingen van forse hagelval waarbij het blad van de bomen werd geslagen. Opvallend was dat voor de onweershaard onder dezelfde bui dichter bij Doetinchem, een neerslagvrije en gladde basis wolkenbasis hing. Hieronder stroomde warme lucht naar binnen, gezien het voortdurend condenseren en ontstaan van fractus (bewolking) onder de gladde wolk. Een paar mede chasers in de buurt spraken van een wallcloud, echter wil ik die classificatie niet zomaar aan de bui meegegeven. Een mooi gezicht was het echter wel. Na nog wat gekeken te hebben de auto gekeerd en even snel via Eldrik naar Wehl gereden om dichter bij de bui te komen. Uiteindelijk kwam ik blijkbaar toch te dichtbij. Eenmaal noord van Wehl de rotonde over gekomen te zijn, kreeg ik een forse wolkbreuk over mij heen uit het niets. De regen kwam als een dichte muur op mij af gekropen. Vreemd en vooral rustige aanblik, het waaide namelijk amper waardoor de begrenzing zeer scherp was. Volgende rotonde maar gekeerd en koers hervat naar Doetinchem. Bij Wehl Oost hield de regen er plotsklaps mee op, in een overgangszone van amper 200 meter ging het van wolkbreuk naar maar enkele druppels. In Doetinchem bleek uiteindelijk geen spat gevallen te zijn.
Tweede onweerscell:
De tweede onweersbui ontstond ter hoogte van Dinxperlo, net over de grens in Duitsland. Deze bui schoof ten opzichte van de eerste meer naar het westen dan naar het noordwesten. Via een aanvoerkoers over Genderingen en Azewijn schoof het eveneens pal over Zeddam via Beek naar Didam. Hierbij werd Doetinchem net geschampt terwijl ik aan het avondeten zat. Eventjes voor 18:00 uur was hieruit al wat diep gerommel hoorbaar in het oosten tot zuidoosten. Niet lang daarna waren ook enkele ontladingen zichtbaar met wat luider gedonder. Om 18:20 uur schoof de bui net ten zuiden van Doetinchem langs, wel was deze beter hoorbaar dan de vorige bui en kwam het vaker tot zichtbare ontladingen in het zuiden. Was het de vorige keer droog gebleken, nu kwam het wel toch wat lichte regen, echter was het niet schrikbarend veel. Ter hoogte van Doetinchem was de lucht vrij woelig met instroom van warmere lucht waardoor voortdurend fractus onder de bewolking ontstond. Uiteindelijk trok het snel door richting Rheden waarna het rustiger werd. Helemaal droog werd het niet, het bleef wat lichtjes regenen/druppelen in Doetinchem.
Derde onweerscell:
Inmiddels was er in de afgelopen uren boven Duitsland een nog wat pittigere en in omvang grotere onweersbui ontstaan. Ook deze kroop al snel naar de Achterhoek waar het rond 19:00 uur de grens tussen Aalten en Anholt wist over te schuiven. De lucht begon in het oosten ook vrij donker te kleuren. De spullen bijeengepakt en even voor 19:00 uur maar eens besloten om buitenaf een positie te kiezen voor de passage van de vrij actieve onweersbui. Ik had nog even de tijd, dus snel even door Didam gereden om de nasleep van de eerste buien te bezichtigen. Bij vertrek in Doetinchem waren de zichten goed, maar eenmaal Wehl voorbij gereden werd het sterk nevelig in de lucht en kwamen er forse mistvelden boven de akkers en weiden in zicht. Soms behoorlijk dicht en laag aan de grond, wat met een nog fletse zon in het zuidwesten en een donkere lucht in het oosten een vreemd beeld opleverde. Voor Didam leek operatie kaalslag plaatsgevonden te hebben, er lag veel afgeslagen blad op de wegen en fietspaden. In noord Didam en Loil was het lokaal een rommeltje en zagen auto’s groen van de bladeren. De velden buiten de dorpen stonden vol met water. Doorgereden naar Beek, in de hoop daar bui te treffen. Ook in Beek veel rommel op de wegen door hagel en veel nevel(banken) in de lucht. Ik moest even door een bomen rijk gebied waardoor ik zowat de binnenkomst van de bui heb moeten missen. Deze werd om 19:35 uur voorafgegaan door een flinke wolkenkraag (arcus) met fraaie uitzakkingen. Dit merkte ik echter laat op doordat deze in een mystieke nevel gehuld was. Snel de camera gepakt en in de stromende regen nog een laatste glimp weten vast te leggen. Vervolgens matige stortregens en nog wat licht onweer met lokaal nog een zichtbare ontlading. De bui was al aan het inzakken waardoor het meeste onweer bij passage al uit de bui was. Om 20:00 uur regende het nog wat na, zonder onweer in de bui. Het was overigens ook behoorlijk duister, pas na 20:00 uur werd het weer lichter. In Doetinchem wist dit exemplaar nog even 7 millimeter af te leveren. Wind zat er vrijwel niet op. Al met al een leuk begin van het onweersseizoen!
Filmopnamen Sony A580 en HTC Desire HD:

Een paar kanttekeningen bij de video:
1) Geen speciale beelden, meer een test om te kijken hoe film/software/render/upload werkt.
2) Centraal enkele lange clips gesplitst, uiteindelijk vergeten te verwijderen.
3) Rendering in eerste deel is niet goed gegaan, blijft soms even hangen.
4) Youtube comprimeert beelden vrij hard, Arcus komt daardoor toch minder detailrijk over.
5) Alleen eerste seconden geluid camera, later gedempt wegens omgevingslawaai en motorgeluid camera.

























Radarbeelden, satelietbeelden en overig kaartmateriaal
Estofex storm forecast:


Radarannimatie van de buien boven Achterhoek en Liemers


Sattelietannimatie van de buien boven de Benelux (klik voor grotere afbeeldingen):
      

Annimatie Bliksemdetectie (rood oudste ontladingen, geel de recentste):


Satelietopname Europa (klik voor vergroting):


Gevallen neerslag na de buien op weeramateur stations:


Satrep KNMI opname van 17:00 uur lokale tijd. Buiensystemen zijn duidelijk zichtbaar (klik voor vergroting):