Onweer bij Gaanderen 20 mei 2012
Samenvattende inleiding
Na een mooie zondag met in het binnenland temperaturen die opliepen richting de 25 graden, volgen in de middag vooral in het zuidoosten en midden van het land stevige onweersbuien. Eerste buien ontstonden als warmte onweersbuien boven de Veluwe en het zuiden van Limburg. Waarna in de tweede helft van de middag Brabant en Limburg aan de beurt waren. De Achterhoek hield het nog lange tijd droog en zonnig, waarbij de zon werd afgewisseld door enkele fraaie stapelwolken. Richting het noordwesten en zuidwesten waren vooral later op de middag buienwolken zichtbaar met fraaie aambeelden (ijskappen). In de avond schoven buien vanuit Duitsland dichterbij en kregen vooral het zuidelijk en westelijk deel van de Achterhoek te maken met stevige onweersbuien. Boven Stokum bleef een bui enige tijd hangen en met flinke neerslag en een grote hoeveelheid ontladingen. Wateroverlast tot resultaat. In de loop van de avond schoof het onweer, al wat afnemende naar het noordwesten toe weg. Voor middernacht werd het weer droog en kwamen de sterren weer terug aan het zwerk.
Mooie zomerse zondag
Zondagochtend begon prachtig met enkele wolkenvelden en wat onstabiele bewolking in de Achterhoek. Na een vrij heldere nacht kwam de temperatuur in de loop van de ochtend al goed op dreef en liep al snel op naar een aangename 20 graden. In de middag was de temperatuur om 14:00 uur al opgelopen tot een warme 23 á 24 graden in de Achterhoek. Ook elders langs de oostgrens heersten dergelijke temperaturen. De verschillen in het land waren behoorlijk groot te nomen. In het westen van het land was het maar amper 14 tot 16 graden. Daar was de zomer nog ver te zoeken. Het bleef de gehele middag nog aangenaam in het oosten van Nederland. Wel begonnen even rond 15:00 uur de eerste stapelwolken de hoogte in te klimmen, sommige zelfs met fraaie pileus kapjes erboven. Deze buien wisten nog geen buienstadium te bereiken. De convectie ging te snel, en het gebrek aan vocht liet de wolken snel weer ineen storten. Pas na 15:00 uur kwamen de eerste buitjes boven de warme Veluwe tot ontwikkeling. Om 17:00 uur was het nog immers prachtig zomerweer met vrij weinig buienactiviteit in de nabijheid. Enkel op de Veluwe borrelden enkele buien met onweer, en ten zuiden boven Maastricht hingen enkele multicellen die elkaar in leven hielden. Dit complex trok maar traag naar het noorden. Zon en stapelwolken met enkele ijskappen op afstand bepaalden het weerbeeld, bij een aangename 24 graad.
De onweersbuien
Vooral na 18:20 uur waren vanuit Gaanderen richting het noorden en zuidwesten fraaie aambeelden zichtbaar van onweersbuien boven de Veluwe en de omgeving van Nijmegen. Vooral in een lijn van de Veluwe richting het zuiden van Brabant waren rond 18:00 uur meerdere onweersbuien ontstaan. Deze warmteonweders trokken maar traag en lieten lokaal een beste slok water achter. De stapelwolken ploften de lucht in en ze vormden vooral rond 19:00 uur tientallen buien boven Limburg, Brabant en west Gelderland. Allemaal nog buiten bereik van de Achterhoek. Om sommige plaatsen ging het flink tekeer, vanuit Kanne (Belgisch Limburg) kwamen zelfs meldingen van ruim 56 mm in een uur tijd. Met wateroverlast tot gevolg. Vanuit de Achterhoek waren op afstand fraaie ijskappen zichtbaar boven de Veluwe (foto 1) en Limburg. Na 19:30 uur vormde zich geleidelijk aan een lijn van onweersbuien over Brabant richting Nijmegen en vervolgens Duitsland in. De bewolking begon vooral na 20:00 uur ook flink toe te nemen in de Achterhoek. Vanuit Gaanderen was om 20:50 uur het eerste gerommel hoorbaar richting het zuiden tot zuidwesten. Langzaam werd het donkerder en ging het gerommel voortdurend door hoog in de lucht. Boven de zuidelijke Achterhoek schoof een flinke onweersbui richting het noordwesten, op Doetinchem en omgeving af. De bui hing meer stil dan dat zijn voortbewoog. Om 21:10 uur leverde dat even wat matige regen op, maar het onweer bleef op afstand hangen en snel was het ook weer droog. In de donkere lucht waren vooral weerlichten zichtbaar. Meeste ontladingen speelden zich helaas hoog in de wolken af, verscholen in de regen. Een enkele keer was een CG of een CC zichtbaar. Pas na 21:30 uur kwam de bui dusdanig dichtbij dat de regen begon te vallen en de wind opstak. Het weerlichten en gedonder ging voortdurend door, soms ook behoorlijk fel. Het was aardig donker, maar de zichtbare kanalen bleven veelal verscholen achter een dik neerslaggordijn. Met de auto even richting het noorden gereden, in de hoop de neerslag voor te blijven. Maar dat was ondoenbaar. De neerslag trok snel voort, en de bui kreeg haast. Om 22:30 uur in Zutphen aanbeland met een snel deactiverend onweer. Onderweg wel enkele zeer fraaie inslagen mogen zien, met prachtige vertakkingen, veelal ook behoorlijk dichtbij. Het ritje was wat dat betreft de moeite waard. De bui overleed helaas snel. Om 23:45 uur was het droog te Doetinchem. Boven Overijssel hingen enkele nieuwe actieve buien met zichtbaar weerlicht en zelfs zichtbare bliksemkanalen in vorm van fraaie crawlers onder de aambeeld door. Prachtig om te zien.
De Nacht
Na de lokaal stevige buien klaarde het in de nacht geleidelijk aan op en bleef het rustig en droog. Wel was rond middernacht richting het noord tot noordwesten nog enige tijd actief weerlichten zichtbaar uit een bui boven het noorden van Overijssel. Soms waren hieruit zelfs nog zichtbare kanalen zichtbaar, en dat terwijl de afstand toch wel aanzienlijk was. Later in de nacht koelde het geleidelijk aan af naar een 13 graad in de Achterhoek. Hierbij waren brede opklaringen aanwezig met vooral nog wat hogere sluierbewolking.
Na een mooie zondag met in het binnenland temperaturen die opliepen richting de 25 graden, volgen in de middag vooral in het zuidoosten en midden van het land stevige onweersbuien. Eerste buien ontstonden als warmte onweersbuien boven de Veluwe en het zuiden van Limburg. Waarna in de tweede helft van de middag Brabant en Limburg aan de beurt waren. De Achterhoek hield het nog lange tijd droog en zonnig, waarbij de zon werd afgewisseld door enkele fraaie stapelwolken. Richting het noordwesten en zuidwesten waren vooral later op de middag buienwolken zichtbaar met fraaie aambeelden (ijskappen). In de avond schoven buien vanuit Duitsland dichterbij en kregen vooral het zuidelijk en westelijk deel van de Achterhoek te maken met stevige onweersbuien. Boven Stokum bleef een bui enige tijd hangen en met flinke neerslag en een grote hoeveelheid ontladingen. Wateroverlast tot resultaat. In de loop van de avond schoof het onweer, al wat afnemende naar het noordwesten toe weg. Voor middernacht werd het weer droog en kwamen de sterren weer terug aan het zwerk.
Mooie zomerse zondag
Zondagochtend begon prachtig met enkele wolkenvelden en wat onstabiele bewolking in de Achterhoek. Na een vrij heldere nacht kwam de temperatuur in de loop van de ochtend al goed op dreef en liep al snel op naar een aangename 20 graden. In de middag was de temperatuur om 14:00 uur al opgelopen tot een warme 23 á 24 graden in de Achterhoek. Ook elders langs de oostgrens heersten dergelijke temperaturen. De verschillen in het land waren behoorlijk groot te nomen. In het westen van het land was het maar amper 14 tot 16 graden. Daar was de zomer nog ver te zoeken. Het bleef de gehele middag nog aangenaam in het oosten van Nederland. Wel begonnen even rond 15:00 uur de eerste stapelwolken de hoogte in te klimmen, sommige zelfs met fraaie pileus kapjes erboven. Deze buien wisten nog geen buienstadium te bereiken. De convectie ging te snel, en het gebrek aan vocht liet de wolken snel weer ineen storten. Pas na 15:00 uur kwamen de eerste buitjes boven de warme Veluwe tot ontwikkeling. Om 17:00 uur was het nog immers prachtig zomerweer met vrij weinig buienactiviteit in de nabijheid. Enkel op de Veluwe borrelden enkele buien met onweer, en ten zuiden boven Maastricht hingen enkele multicellen die elkaar in leven hielden. Dit complex trok maar traag naar het noorden. Zon en stapelwolken met enkele ijskappen op afstand bepaalden het weerbeeld, bij een aangename 24 graad.
De onweersbuien
Vooral na 18:20 uur waren vanuit Gaanderen richting het noorden en zuidwesten fraaie aambeelden zichtbaar van onweersbuien boven de Veluwe en de omgeving van Nijmegen. Vooral in een lijn van de Veluwe richting het zuiden van Brabant waren rond 18:00 uur meerdere onweersbuien ontstaan. Deze warmteonweders trokken maar traag en lieten lokaal een beste slok water achter. De stapelwolken ploften de lucht in en ze vormden vooral rond 19:00 uur tientallen buien boven Limburg, Brabant en west Gelderland. Allemaal nog buiten bereik van de Achterhoek. Om sommige plaatsen ging het flink tekeer, vanuit Kanne (Belgisch Limburg) kwamen zelfs meldingen van ruim 56 mm in een uur tijd. Met wateroverlast tot gevolg. Vanuit de Achterhoek waren op afstand fraaie ijskappen zichtbaar boven de Veluwe (foto 1) en Limburg. Na 19:30 uur vormde zich geleidelijk aan een lijn van onweersbuien over Brabant richting Nijmegen en vervolgens Duitsland in. De bewolking begon vooral na 20:00 uur ook flink toe te nemen in de Achterhoek. Vanuit Gaanderen was om 20:50 uur het eerste gerommel hoorbaar richting het zuiden tot zuidwesten. Langzaam werd het donkerder en ging het gerommel voortdurend door hoog in de lucht. Boven de zuidelijke Achterhoek schoof een flinke onweersbui richting het noordwesten, op Doetinchem en omgeving af. De bui hing meer stil dan dat zijn voortbewoog. Om 21:10 uur leverde dat even wat matige regen op, maar het onweer bleef op afstand hangen en snel was het ook weer droog. In de donkere lucht waren vooral weerlichten zichtbaar. Meeste ontladingen speelden zich helaas hoog in de wolken af, verscholen in de regen. Een enkele keer was een CG of een CC zichtbaar. Pas na 21:30 uur kwam de bui dusdanig dichtbij dat de regen begon te vallen en de wind opstak. Het weerlichten en gedonder ging voortdurend door, soms ook behoorlijk fel. Het was aardig donker, maar de zichtbare kanalen bleven veelal verscholen achter een dik neerslaggordijn. Met de auto even richting het noorden gereden, in de hoop de neerslag voor te blijven. Maar dat was ondoenbaar. De neerslag trok snel voort, en de bui kreeg haast. Om 22:30 uur in Zutphen aanbeland met een snel deactiverend onweer. Onderweg wel enkele zeer fraaie inslagen mogen zien, met prachtige vertakkingen, veelal ook behoorlijk dichtbij. Het ritje was wat dat betreft de moeite waard. De bui overleed helaas snel. Om 23:45 uur was het droog te Doetinchem. Boven Overijssel hingen enkele nieuwe actieve buien met zichtbaar weerlicht en zelfs zichtbare bliksemkanalen in vorm van fraaie crawlers onder de aambeeld door. Prachtig om te zien.
De Nacht
Na de lokaal stevige buien klaarde het in de nacht geleidelijk aan op en bleef het rustig en droog. Wel was rond middernacht richting het noord tot noordwesten nog enige tijd actief weerlichten zichtbaar uit een bui boven het noorden van Overijssel. Soms waren hieruit zelfs nog zichtbare kanalen zichtbaar, en dat terwijl de afstand toch wel aanzienlijk was. Later in de nacht koelde het geleidelijk aan af naar een 13 graad in de Achterhoek. Hierbij waren brede opklaringen aanwezig met vooral nog wat hogere sluierbewolking.
Radarbeelden, satelietbeelden en overig kaartmateriaal
Links een verwachting van het European Storm Forecast Expiriment met een Level 1 over een groot deel van Europa, waaronder Nederland. Rechts de waarschuwingen van severe weather outlook voor zondag van 11 tot 22 uur:
Links een satrep KNMI analyse van 23:00 uur zondagavond. Boven het land op de convergentiezone is het buiencluster nog zichtbaar. OP dat moment vooral actief boven Overijssel en Duitsland met enkele krachtige cellen. Rechts satellietbeelden van 14:00 tot 21:15 uur (klik voor vergroting).
Links een annimatie van de bliksemdetectie, met onder in de kaart het aantal ontladingen van het moment. Rechts een kaart van het KNMI met daarop het totaal aan ontladingen tot middernacht, kleuren geven de tijdstippen weer. Meeste onladingen kwamen boven Brabant en West Gelderland. Ook de actieve bui boven het zuidwesten van de Achterhoek sprong er goed uit (klik voor vergroting).
Links een radarbeeld van Nederland tussen 15:00 en 24:00 uur. Vooral vanaf de middag ontstaan van warmte onweersbuien boven de Veluwe en een onweerscomplex in het oosten van België dat traag naar het noorden schoof. Vooral in de avond een explosie van buien boven het zuiden van het land, later uitbereidend naar het noorden over Gelderland en Overijssel. Rechts een radar annimatie met in detail de Achterhoek van 19:50 tot 23:00 uur (klik voor vergroting).
Een drietal moment opnamen met de temperaturen van vandaag. In het westen bleef het lange tijd fris en koel, terwijl het kwik in het oosten al snel op wist te lopen. Later op de dag trok ook het westen wat bij met een +20 graad. Links temperaturen op KNMI stations om 12:10 uur, midden 13:40 uur en rechts om 17:00 uur (klik voor vergroting).
Links kaartje met de minimum temperatuur op KNMI stations voor de nacht van zaterdag op zondag. Midden de maximum temperaturen zondagmiddag. Het warmst werd het in Limburg. Rechts de neerslaghoeveelheden na de buien van zondagmidag en avond. De nachtelijke buien boven Overijssel zijn hierin niet meegenomen. (klik voor vergroting).
Fotoreportage
